NHẬT HÀNH
Chủ Nhật, ngày 09 tháng 02,
năm 2025 Namo Buddhaya. Đây là chương trình Phật Pháp Buddhadhamma trên mạng internet qua Paltalk, Facebook. Mỗi ngày hai giờ, giờ ĐÔNG, Việt Nam từ 8:30 đến 10:30 tối, Houston 7:30 đến 9:30 sáng, NY 8:30 đến 10:30 sáng, Cali 5:30 đến 7:30 sáng, Paris 2:30 đến 4:30 chiều, Sydney 11:30 tối đến 1:30 sáng. Con...... thành kính đảnh lễ chư tôn đức và thân chào tất cả đạo hữu.
Hôm nay Chủ Nhật, ngày 09, tháng 02, năm 2025, Phật lịch 2568.
Bài học hôm nay Môn Học
KINH TƯƠNG ƯNG – SAṂYUTTANIKĀYA -
Tập III – Chương 35. Tương Ưng Sáu Xứ - Phẩm Vô Minh - SN.35.61-SN.35.62.
.
Bài 371. DỨT SẠCH TOÀN BỘ CHẤP THỦ-
Kinh Chấm Dứt Thủ Chấp I & II (paṭhamasabbupādānapariyādānasutta).
Tỳ kheo Giác Đẳng dịch &
soạn giáo trình.
TT Pháp Tân
giảng giải..
Mở đầu chương trình xin tất cả chúng ta trang nghiêm tam nghiệp đảnh
lễ Tam Bảo. Chúng con xin kính thỉnh TT Minh Hạnh đọc kinh Lễ Tam
Bảo. Namo Buddhaya. Nhất tâm đảnh lễ Chánh Pháp do Phật thiện thuyết, thiết thực hiện tiền, vượt ngoài thời gian, đến để chứng nghiệm, hiệu năng hướng thượng, trí giả thân chứng.
Nhất tâm đảnh lễ Chư Tăng đệ tử Thế
Tôn bậc diệu hạnh, trực hạnh, như lý hạnh, chân chánh hạnh, gồm bốn đôi
tám vị, đáng nhận lễ phẩm, tặng phẩm, tế phẩm, kính lễ, là phước điền vô
thượng trong đời. *****************
Kính cung thỉnh (HT Tuệ Siêu) dẫn nhập
pháp thoại
hôm nay.
Bài 371. DỨT SẠCH TOÀN BỘ CHẤP THỦ- Kinh Chấm Dứt Thủ Chấp I & II (paṭhamasabbupādānapariyādānasutta).
Sự chấp thủ là phần tâm lý khó
chuyển đổi của chúng sanh. Thái
độ khư khư chấp chặt đối với thị
hiếu, quan điểm, sự hành trì, và
“cái tôi” là những điều rất khó
gỡ. Phải thấy được tất cả tuỳ
thuộc vào nhiều nhân, nhiều
duyên không thật sự có cốt lõi
trường cữu thì mới tự mình trờ
về với tâm thái rỗng rang vô
chấp. Thấy được nhân duyên kết
hợp thì mới thấy sự mong manh.
Một bữa cơm ngon không phải chỉ
thức ăn ngon mà còn bụng có đói,
người cùng ăn có vui, thời điểm
có thích hợp… Thấy được nhiều
yếu tố thì thấy được tính tương
đối.
Kinh Văn:
Bản dịch của Hoà thượng Thích Minh Châu.
61.IX. Ðược Chấm Dứt (1)
(Pariyàdinnam) (S.iv,33)
1) ...
2) -- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết cho các Ông về pháp đưa đến chấm dứt
tất cả chấp thủ. Hãy lắng nghe.
3) Và thế nào, này các Tỷ-kheo, là pháp đưa đến chấm dứt tất cả chấp
thủ?
4) Do duyên con mắt và các sắc khởi lên nhãn thức. Do ba pháp này hợp
lại có xúc. Do duyên xúc có thọ. Thấy vậy, này các Tỷ-kheo, bậc Ða văn
Thánh đệ tử nhàm chán đối với mắt, nhàm chán đối với các sắc, nhàm chán
đối với nhãn thức, nhàm chán đối với nhãn xúc, nhàm chán đối với thọ. Do
nhàm chán, vị ấy ly tham. Do ly tham, vị ấy được giải thoát. Nhờ giải
thoát, vị ấy biết rõ: "Ta đã chấm dứt chấp thủ".
5-8) ... tai... mũi... lưỡi... thân...
9) Và do duyên ý và các pháp khởi lên ý thức. Do ba pháp này hợp lại có
xúc. Do duyên xúc có thọ. Thấy vậy, này các Tỷ-kheo, bậc Ða văn Thánh đệ
tử nhàm chán đối với ý, nhàm chán đối với các pháp, nhàm chán đối với ý
thức, nhàm chán đối với ý xúc, nhàm chán đối với thọ. Do nhàm chán, vị
ấy ly tham. Do ly tham, vị ấy được giải thoát. Nhờ giải thoát, vị ấy
biết rõ: "Ta đã chấm dứt chấp thủ".
62.X. Ðược Chấm Dứt (2)
(S.iv,34) 2) -- Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết cho các Ông về pháp đưa đến chấm dứt tất cả chấp thủ. 3) Và này các Tỷ-kheo, thế nào là pháp đưa đến chấm dứt tất cả chấp thủ? 4) Các Ông nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, mắt là thường hay vô thường? -- Là vô thường, bạch Thế Tôn. -- Cái gì vô thường là khổ hay lạc? -- Là khổ, bạch Thế Tôn. -- Cái gì vô thường, khổ, chịu sự biến hoại, có hợp lý chăng nếu quán cái ấy là: "Cái này là của tôi. Cái này là tôi. Cái này là tự ngã của tôi"? -- Thưa không, bạch Thế Tôn. -- Sắc... Nhãn thức... Nhãn xúc... Do duyên nhãn xúc khởi lên cảm thọ gì... 5-8) Tai... Mũi... Lưỡi... Thân... 9) Ý... Các pháp... Ý thức... Ý xúc... Do duyên ý xúc khởi lên cảm thọ gì, lạc, khổ hay bất khổ bất lạc; cảm thọ ấy là thường hay vô thường... -- Là vô thường, bạch Thế Tôn....
10) -- Thấy vậy, này các Tỷ-kheo, bậc Ða văn Thánh đệ tử nhàm chán đối
với mắt, nhàm chán đối với các sắc, nhàm chán đối với nhãn thức, nhàm
chán đối với nhãn xúc. Do duyên nhãn xúc khởi lên cảm thọ gì, lạc, khổ
hay bất khổ bất lạc; vị ấy nhàm chán đối với cảm thọ ấy...
Ðối với tai... Ðối với mũi... Ðối với lưỡi... Ðối với thân...
Vị ấy nhàm chán đối với ý, nhàm chán đối với các pháp, nhàm chán đối với
ý thức, nhàm chán đối với ý xúc. Do duyên ý xúc khởi lên cảm thọ gì,
lạc, khổ hay bất khổ bất lạc; vị ấy nhàm chán đối với cảm thọ ấy. Do
nhàm chán, vị ấy ly tham. Do ly tham, vị ấy được giải thoát. Trong sự
giải thoát, trí khởi lên biết rằng: "Ta đã giải thoát". Vị ấy biết rõ:
"Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, những việc nên làm đã làm, không còn
trở lui trạng thái này nữa".
11) Ðây, này các Tỷ-kheo, là pháp đưa đến chấm dứt tất cả chấp thủ.
Chú Thích
Có bốn loại chấp thủ (catunnampi upādānānaṃ):
1.
Dục thủ (kāmupādāna) là sự bám víu do thị dục.
2.
Kiến thủ (diṭṭhupādāna) là sự bám víu vào quan điểm hay cái nhìn.
3.
Giới cấm thủ (sīlabbatupādāna) là sự bám víu vào những hành trì vô bổ
đặc biệt là mê tín dị đoan.
4.
Ngã luận thủ
(attavādupādāna) là sự bám víu vào sự tự thị cả nhân.
Sự hiểu biết này đạt được thông qua ba loại trí tuệ (tīhi pariññāhi):
1.
Ñāta-pariññā: Tri kiến tổng quan là sự hiểu biết chung.
2.
Tīraṇa-pariññā: Trí tuệ phân tích là sự hiểu biết những yếu tố kết hợp
3.
Pahāna-pariññā: Trí tuệ đoạn trừ (phiền não liên hệ pháp ấy)
Chấp thủ là sự bám chấp rất khó buông bỏ. Sự từ bỏ chỉ đến từ sự hiểu
biết sâu sắc với đầy đủ ngọn ngành.
Khi nói “liễu tri tất cả” có nghĩa là sự thấy biết tường tận các phương
diện căn, cảnh, thức, xúc, thọ theo duyên khởi “do cái nầy có nên cái
kia có” tạo thành tác động dây chuyền. Như một người vướng mắc vào hình
ảnh nào đó do mắt thấy cảnh sanh tâm ái chấp; một khi không tiếp tục
(với nhãn xúc) thì cảm thọ cũng mờ nhạt dần. Không có cái còn mãi mà tuỳ
thuộc ở nhiều nhân, nhiều duyên để tồn tại. Nhân và duyên ở đây có yếu
tố bên trong lẫn bên ngoài. Thấy được sự mong manh, tụ tán giả hợp, biến
đổi vô chừng sẽ giúp hành giả bào mòn sự chấp thú.
Sớ Giải
53-62. avijjāvagge avijjāti catūsu saccesu aññāṇaṃ. vijjāti
arahattamaggavijjā. aniccato jānato passatoti dukkhānattavasenāpi jānato
passato pahīyatiyeva, idaṃ pana aniccavasena kathite
bujjhanakapuggalassa ajjhāsayena vuttaṃ. eseva nayo sabbattha. api
cettha saṃyojanāti dasa saṃyojanāni. āsavāti cattāro āsavā. anusayāti
satta anusayā. sabbupādānapariññāyāti sabbesaṃ catunnampi upādānānaṃ
tīhi pariññāhi parijānanatthāya. pariyādānāyāti khepanatthāya. sesaṃ
sabbattha uttānamevāti.
Chú thích các bài kinh từ số 53 đến 62
"Avijjā" (Vô minh) Là sự không biết về bốn sự thật (catūsu saccesu
aññāṇaṃ), tức là không hiểu rõ Tứ Diệu Đế (Khổ, Tập, Diệt, Đạo).
"Vijjā" (Trí tuệ): Ở đây đề cập đến trí tuệ của tứ đạo a la hán (arahattamaggavijjā),
tức là sự giác ngộ hoàn toàn.
"Aniccato jānato passato" (Biết và thấy theo khía cạnh vô thường) Khi
biết và thấy vô thường, thì vô minh được đoạn trừ và trí tuệ sinh khởi.
Mặc dù vô minh cũng có thể được từ bỏ khi thấy sự khổ (dukkha) và
vô ngã (anatta), nhưng ở đây nhấn mạnh vào sự vô thường (anicca),
vì đó là cách dễ làm thức tỉnh một người chưa giác ngộ (bujjhanakapuggala).
"Saṃyojanā" (Các kiết sử)
Đây là mười kiết sử (dasa saṃyojanāni), "Āsavā" (Các lậu hoặc)
Gồm bốn loại lậu hoặc (cattāro āsavā):"Anusayā" (Các tùy
miên – phiền não tiềm ẩn) Gồm bảy loại tùy miên (satta anusayā):Sabbupādānapariññāyā"
(Liễu tri các thủ) Gồm bốn loại chấp thủ (catunnampi upādānānaṃ):"Pariyādānāya"
(Sự diệt tận hoàn toàn) có nghĩa là sự tiêu diệt hoàn toàn (khepanatthāya),
tức là đoạn trừ tất cả các kiết sử và lậu hoặc.
"Eseva nayo sabbattha" (Cũng theo cách này ở mọi chỗ khác) Điều này có
nghĩa là nguyên tắc này được áp dụng cho tất cả các căn và pháp khác.
"Sesaṃ sabbattha uttānameva" (Phần còn lại đều rõ ràng) Câu này có nghĩa
rằng các bài kinh còn lại đã quá rõ ràng và không cần giải thích thêm.
**************
Tri chúng thay mặt đại chúng thỉnh pháp sư. Trước khi đọc kệ thỉnh pháp sư nói như sau: - Xin thính chúng cùng thành tâm thỉnh pháp sưKỆ THỈNH PHÁP SƯ
Áp dụng 1.5.2022
Lưu ý:
Người tụng có thể thể tuỳ chọn tụng ngắn hoặc dài
Đối với nội dung bài học (dài) thì (tụng
bản ngắn).
Đối với nội dung bài học (ngắn) thì (tụng
bản dài). Bản ngắn
Hàng thiện tín mãi mê trần cảnh Bản dài
Thuở đức Phật viên thành chánh giác
Hàng thiện tín mãi mê trần cảnh -o0o- Sau khi kết thúc kệ thỉnh pháp sư nói như sau: - Đã đến thời thích hợp, chúng con kính cung thỉnh pháp sư thuyết giảng.
-ooOoo-
Phần III:
Sadhu! Sadhu ! Lành Thay! Xin thay mặt đại chúng trong room, chúng con kính tri ân Chư Tôn Đức đã mở lòng bi mẫn giảng dạy những giáo nghĩa vi diệu của Đức Phật để toàn thể chúng con được lắng nghe, ghi nhớ và hành trì trong tôn chỉ “không làm các ác nghiệp, huân tu các hạnh lành, thanh tịnh hoá tâm ý, như lời chư Phật dạy”. Kính cám ơn quý Ops đã yểm trợ cho các phần hành trong lớp học được hoàn tất mỹ mãn. Chúng con kính chúc chư Tôn Đức và quý đạo hữu luôn an lạc, cát tường trong chánh pháp nhiệm mầu của Đức Thế Tôn. Để kết thúc chương trình xin chúng ta nhất tâm hồi hướng. Nguyện công đức đã làm Kết duyên lành giải thoát Nguyện hồi hướng chư thiên Hàng thiện thần hộ pháp Nguyện các bậc hữu ân Ðồng thừa tư công đức Nguyện chánh pháp trường tồn Chúng sanh cầu giải thoát Namo Buddhāya mở kinh tụng và nhạc, (đóng room) Kính thưa đại chúng, chương trình sinh hoạt hôm nay đến đây đã kết thúc. Ban điều hành room Phật Pháp - BUDDHADHAMMA xin phép được đóng room trong vài giây tới. Kính chào tạm biệt tất cả, xin hẹn gặp lại quý vị ngày mai trong giờ thường lệ. Namo Buddhāya.
|